.jpg)
.jpg)
NHỮNG THƯỚC PHIM GHI BẰNG MÁU
Vào chiến dịch mùa khô 1972, toàn bộ lực lượng quay phim, nhiếp ảnh Xưởng phim Quân giải phóng Miền được tung ra khắp mặt trận B2. Khác với chiến dịch trước, lần này chúng tôi đi cùng ngày và được Phòng Tuyên huấn Miền tách riêng ra khỏi đơn vị đến một cù lao trên dòng sông gần Suông Chúp để tập huấn chính trị và giao nhiệm vụ cho từng đội quay phim xuống các đơn vị chủ lực Miền.
Đồng Cam và tôi cùng Vũ Hậu(nhiếp ảnh) được xuống mũi chủ yếu của chiến dịch. Ở Sư đoàn bộ Sư đoàn 5, chúng tôi được chính ủy Ba Cúc giao nhiệm vụ cụ thể và cho biết quyết tâm chiến dịch đồng thời” nói nhỏ” sẽ có xe tăng và pháo hạng nặng cùng tham chiến. Đây là trận đánh hiệp đồng binh chủng lớn đầu tiên ở miền Nam, tạo ra thế và lực mới cho cả chiến dịch. Đồng Cam động vên cả tổ quay phim quyết tâm bám sát xung kích, quay bằng được trận đánh lịch sử này’
Đồng Cam khác với tôi và Hậu, là người sớm được giác ngộ,tham gia lực lượng vũ trang cách mạng từ trẻ và được đào tạo trờ thành quay phim của Xưởng phim Quân giải phóng Miền(B2). Anh chưa một lần ra Bắc, chưa một lần thấy tận mắt uy lực của xe tăng và pháo binh ta.Cả tổ xuống tiểu đoàn chủ công, bám đại đội 2 đơn vị mở cửa, nơi xe tăng ta và bộ binh tiến công địch ngay giữa ban ngày. Để bảo đảm bí mật bắt ngờ, đường hành quân tới căn cứ địch phải qua một cánh rừng khộp rộng lớn, mùa khô không con suối nhỏ nào có nước. Chúng tôi phả mang trên vai cây gỗ để làm hầm, nước uống ba ngày và năm ngày lương khô. Tổng cộng trên vai anh em chúng tôi cả phim, máy, gạo, gỗ làm hầm mỗi người phải trên 30 kg.
Đến khi Đồng Cam, tôi và các đồng chí chỉ huy Đại đội 2 chạm tay vào hàng rào dây thép gai thứ nhất cảu địch thì ngày tận số của địch coi như đã định. Nhiệm vụ đầu tiên của chúng tôi là phải có công sự để trụ lại cửa mở. Đất đỏ mù khô chai cứng, mỗi lần dùng xẻng, dùng đạp chỉ xuống 2 – 3 xăng – ti – mét. Gần sáng, công sự chỉ sâu được 70 – 80 xăng - ti – mét.
Năm giờ sáng, pháo binh ta bắt đầu bắn vào cứ điểm địch, Bộ binh bắt đầu mở hàng rào. Mặt đất rung chuyển, khói lửa mù trời. Căn cứ địch quằn quại trước đòn đánh của ta. Để quay được điểm Đồng Cam và tôi nhờ trinh sát pháo binh chỉ giùm vị trí thích hợp.Nhưng rất khó đối với nhề quay phim. Cuối cùng Cam đề nghị đồng chí trinh sát quan sát địch trong căn cứ còn Cam đứng trên vai tôi dựa vào hàng cây cao su chĩa ống kính máy quay vào căn cứ địch. Anh trinh sát chỉ kịp kéo Đồng Cam xuống thì một loạt đạn bắn thẳng đã ghim vào thân cây cao su ứa mủ trắng tinh. Sau đấy, Đồng Cam đi quay công binh đặt bộc phá mở hàng rào, quay khẩu đội ĐKZ 75 tiểu diệt hỏa điểm địch trong căn cứ. Địch chống trả quyết liệt. Trên trời máy bay thi nhau ném bom. Hỏa lực trong căn cứ địch bắn trả vào các vị trí của quân ta . Sau này khi quay lại vi trí cửa mở , quang công sự chúng tôi chừng 3 mét vuông đã có tám quả ĐKZ của địch bắn vào.
Tổ quay phim và đại đội 2 trụ một ngày một đêm tại cửa mở. Sau này tôi biết để giữ vững cửa mở hai ngày chờ xe tăng xuất kích, bộ binh phải chiến đấu anh dũng không cho địch bịt cửa mở, tổn thất của Đại đội 2 thật lớn. Cả Đại đội chỉ còn sáu người không bị thương, một trung đội công binh, một trung đội đặc công không còn một ai lành lặn.
Sáng ngày thứ ba kể từ khi nổ súng, xe tăng ta xuất kích, bộ binh ào lên. Đồng Cam và tôi cùng Vũ Hậu và Nguyễn Cán( Nhiếp ảnh) Sư đoàn 5 theo xe tăng thứ sáu. Pháo địch bắn rất quyết liệt, trên đầu máy bay địch gầm rú. Sau khi chỉ đường cho xe tăng địch vào thị trấn, chúng tôi tranh thủ bấm mấy cảnh quay ngược sáng: xe tăng in trên nền trời hửng sáng, cả tổ lao theo đoàn quân vào căn cứ địch. Chỉ là một phản xạ tự nhên, tôi lăn kịp xuống đất đã thấy trời đất mù mịt như có ai vít đầu mình xuống. Biết bị bom nổ gần, tôi cố gắng quan sát thấy bên trái Đồng Cam nằm bất động, tay ôm chặt máy quay. Tôi vội đến lay gọi. Hai vết thương xuyên qua lồng ngực trào máu.
Đồng Cam thều thào: “ Cầm máy, quay phim tiếp..” rồi nhắm mắt. Hậu nhìn thấy Cán, hy sinh ngay trên miệng hố bom, hình hài không còn nguyên vện chỉ nhận được chiếc máy ảnh đứt quai rơi ngay bên phần thi thể còn lại..Chúng tôi đưa xác đồng đội xuống hố bom..Tôi và Hậu tiếp tục theo bộ đội vào căn cứ địch và quay tiếp được hơn 20 mét phim. Cả chiến đoàn địch bị ta tiêu diệt,ta bắt được hàng ngàn tù binh. Hôm sau Tôi và Hậu đưa Đồng Cam và Cán về nơi quy tập liệt sĩ và vĩnh biệt các anh, những người phóng viên mặt trận dũng cảm.Ngày nay, thỉnh thoảng được xem lại những mét phim của đội ngũ quay phim Quân giải phóng B2 tôi lại bồi hồi xúc động nhớ tới các anh. Vô cùng biết ơn các anh, các chị đã ngã xuống trong cuộc chiến hôm qua để chúng ta có cuộc sống hòa bình hôm nay./.
Nguyễn Cường - Lịch sử Điện ảnh Quân Giải phóng
