DƯỚI LÀN ĐẠN, TRÊN PHIM ẢNH: CHẶNG ĐƯỜNG VẺ VANG 65 NĂM ĐIỆN ẢNH QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN
Điện ảnh Quân đội nhân dân là hãng phim hàng đầu của Điện ảnh Việt Nam trong sản xuất phim về đề tài lực lượng vũ trang, chiến tranh cách mạng. Nhân dịp Kỷ niệm 65 năm Ngày truyền thống đơn vị (17/8/1960 - 17/8/2025), Đại tá Nguyễn Thu Dung - Giám đốc Điện ảnh Quân đội nhân dân đã chia sẻ về quá trình hình thành, phát triển của Điện ảnh Quân đội nhân dân cả trong chiến tranh và hòa bình.
Hình ảnh trong quá trình tác nghiệp ghi hình các bộ phim.
PV: Bên cạnh những thành tích, kết quả đã đạt được, ĐAQĐND có gặp phải những khó khăn gì trong quá trình sản xuất và tuyên truyền các bộ phim, thưa Đồng chí?
Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Thủ trưởng các cấp, sự phối hợp hiệu quả của các cơ quan chức năng đã tạo điều kiện thuận lợi cho đơn vị trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Đồng thời, xin gửi lời tri ân sâu sắc tới toàn thể cán bộ, nhân viên, chiến sĩ trong đơn vị đã nỗ lực cùng Đảng uỷ, Ban giám đốc vượt qua mọi khó khăn hoàn thành tốt và xuất sắc các nhiệm vụ; xây dựng tập thể Điện ảnh Quân đội nhân dân vững mạnh, đoàn kết.
Điện ảnh Quân đội nhân dân tự hào về chặng đường 65 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, hy vọng rằng trong thời gian tới toàn thể cán bộ, nhân viên, chiến sĩ trong đơn vị nhận thức rõ truyền thống của Điện ảnh Quân đội nhân dân, tiếp tục đoàn kết, nỗ lực, hoàn thành tốt và xuất sắc nhiệm vụ chính trị trung tâm, xây dựng Đảng bộ “Hoàn thành tốt nhiệm vụ”, đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”, cho ra đời nhiều tác phẩm nghệ thuật ý nghĩa, mang nhiều giá trị nhân văn, đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.
PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí về cuộc trò chuyện này!
Thực hiện: Hữu Quảng

Đại tá Nguyễn Thu Dung, Giám đốc Điện ảnh Quân đội nhân dân
PV: Trải qua 65 năm hình thành và phát triển, Đồng chí hãy cho biết truyền thống của Điện ảnh Quân đội nhân dân đã được kế thừa và phát huy như thế nào?
Đại tá Nguyễn Thu Dung: Ngày 17/8/1960, Điện ảnh Quân đội nhân dân được thành lập với tên gọi Đoàn Điện ảnh Quân đội. Ngày 15/3/1993, đổi tên thành Điện ảnh Quân đội nhân dân trực thuộc Tổng cục Chính trị. Từ những bộ phim phản ánh cuộc kháng chiến chống Mỹ như “Người Hàm Rồng”, “Dòng thác bạc”, “Chiến thắng Đường 9 - Nam Lào” cho đến những bộ phim sản xuất ngày hôm nay, đã ngày càng khẳng định vị thế là một đơn vị sản xuất phim hàng đầu. Những ngày đầu thành lập, trang thiết bị hạn chế, nhân lực còn thiếu thốn, non trẻ về nghề nghiệp, nhưng với ý chí quyết tâm của tập thể cán bộ, nghệ sĩ, chiến sĩ, Điện ảnh Quân đội đã vượt qua gian khó để hoàn thành nhiệm vụ. Chiếc máy quay, cây súng đã theo các nghệ sĩ, chiến sĩ có mặt khắp chiến trường để kịp thời phản ánh chân thực sự khốc liệt của cuộc chiến, đời sống chiến sĩ tại các chiến hào, trận địa. Qua cuộc kháng chiến chống Mỹ và các cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, để có được những thước phim chân thực, sống động, phản ánh tinh thần chiến đấu anh dũng của quân dân ta, hầu như tất cả đội ngũ làm phim của Điện ảnh Quân đội nhân dân đã lên đường ra mặt trận.

Hình ảnh chiến sĩ của Điện ảnh Quân đội nhân dân tác nghiệp tại chiến trường.
Trong chiến tranh và cả trong thời bình đã có 38 nghệ sĩ - chiến sĩ của Điện ảnh Quân đội nhân dân đã ngã xuống trên khắp mọi miền Tổ quốc, hàng chục đồng chí khác bị thương hoặc vẫn mang trong cơ thể di chứng của chiến tranh để có được những thước phim vô giá. Trong số các liệt sỹ có những người đến nay vẫn chưa tìm thấy phần mộ, có liệt sĩ ngã xuống khi đang cầm máy quay phim và vĩnh viễn không kịp nhìn thấy những hình ảnh của mình ghi lại. Chính tình yêu nước và lòng yêu nghề đã thúc giục người phóng viên chiến trường ghi lại những thời khắc anh hùng của cuộc chiến mà quên đi sự nguy hiểm cận kề.
Hình ảnh một số Liệt sĩ của Điện ảnh Quân đội nhân dân trong đó có nhiều Liệt sĩ còn chưa có di ảnh thờ.
Trong thời kỳ mới, Điện ảnh Quân đội nhân dân đã giữ vững tôn chỉ, mục đích sáng tác của đơn vị, đồng thời không ngừng đổi mới nội dung, hình thức tác nghiệp. Các nhà quay phim mặc áo lính đã có mặt khắp mọi miền đất nước, tiếp tục phản ánh hình tượng người lính trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; canh gác lãnh thổ, lãnh hải và vùng trời; thực hiện đối ngoại quốc phòng, thực hiện công tác dân vận, giúp đỡ nhân dân, cứu hộ cứu nạn, tham gia xây dựng kinh tế, khắc phục đói nghèo cho nhân dân… Những năm gần đây, Điện ảnh Quân đội nhân dân tiếp tục được Đảng, Nhà nước, Quân đội và Nhân dân ghi nhận, trao tặng nhiều phần thưởng cao quý, và đạt được nhiều thành công, thể hiện ở các phần thưởng cao quý như Danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (năm 1990), Huân chương Quân công hạng Nhì (năm 1980, 1984); Huân chương Chiến công hạng Nhất (năm 1968, 1970, 1997), các giải thưởng nghề nghiệp trong nước và quốc tế, 32 Giải thưởng Bông sen vàng, 50 Giải thưởng Bông sen bạc, 08 Giải B - Giải Báo chí Quốc gia, 06 Giải C - Giải Báo chí Quốc gia, 07 giải Cánh diều vàng, 19 giải Cánh diều bạc, Giải thưởng Văn học nghệ thuật, báo chí về đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng của Bộ quốc phòng (01 giải Xuất sắc, 13 giải A, 19 giải B, 13 giải C), Giải thưởng Ban Tuyên giáo Trung ương về Sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí về chủ đề: Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh (01 giải Xuất sắc, 02 giải A, 07 giải B, 06 giải C), 15 Giải thưởng quốc tế ở các liên hoan phim, v.v…
PV: Là 1 cơ quan Văn hóa Văn nghệ, Báo chí của Quân uỷ Trung ương - Bộ Quốc Phòng, thực hiện nhiệm vụ 2 trong 1, vừa sản xuất phim, vừa tuyên truyền, trong tình hình mới hiện nay, Điện ảnh QĐND xác định những hướng đi lớn nào để thích ứng với nhu cầu thưởng thức của khán giả?
Đại tá Nguyễn Thu Dung: Trước hết, Điện ảnh Quân đội nhân dân xác định và giữ vững tôn chỉ, mục đích, quan điểm sáng tác của đơn vị, xây dựng các bộ phim trên cơ sở đường lối, quan điểm về văn hóa nghệ thuật của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; làm phim phục vụ lợi ích của Đảng, của Quân đội, để đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.
Trong sáng tác, đội ngũ nghệ sĩ, chiến sĩ tiếp tục khẳng định giá trị và sứ mệnh của Điện ảnh Quân đội nhân dân trong các bộ phim. Đó là những truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, sự lớn mạnh của Quân đội nhân dân, tình đoàn kết quân dân, sự gắn bó giữa Quân đội với Nhân dân; là những phẩm chất của người lính “Bộ đội Cụ Hồ” trong tình hình mới. Không ngừng trau dồi năng lực chuyên môn của đội ngũ làm phim, đổi mới hình thức thể hiện tác phẩm; nỗ lực hết mình để sản xuất ra những bộ phim có chất lượng cả về nội dung và nghệ thuật, phục vụ khán giả trong và ngoài quân đội. Đồng thời nghiên cứu các thủ pháp mới, ứng dụng tiến bộ công nghệ để đổi mới hình thức thể hiện tác phẩm, nhằm tăng tính mới, tính hấp dẫn của tác phẩm.
Đại tá Nguyễn Thu Dung: Trước hết, Điện ảnh Quân đội nhân dân xác định và giữ vững tôn chỉ, mục đích, quan điểm sáng tác của đơn vị, xây dựng các bộ phim trên cơ sở đường lối, quan điểm về văn hóa nghệ thuật của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; làm phim phục vụ lợi ích của Đảng, của Quân đội, để đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.
Trong sáng tác, đội ngũ nghệ sĩ, chiến sĩ tiếp tục khẳng định giá trị và sứ mệnh của Điện ảnh Quân đội nhân dân trong các bộ phim. Đó là những truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, sự lớn mạnh của Quân đội nhân dân, tình đoàn kết quân dân, sự gắn bó giữa Quân đội với Nhân dân; là những phẩm chất của người lính “Bộ đội Cụ Hồ” trong tình hình mới. Không ngừng trau dồi năng lực chuyên môn của đội ngũ làm phim, đổi mới hình thức thể hiện tác phẩm; nỗ lực hết mình để sản xuất ra những bộ phim có chất lượng cả về nội dung và nghệ thuật, phục vụ khán giả trong và ngoài quân đội. Đồng thời nghiên cứu các thủ pháp mới, ứng dụng tiến bộ công nghệ để đổi mới hình thức thể hiện tác phẩm, nhằm tăng tính mới, tính hấp dẫn của tác phẩm.

Hình ảnh trong quá trình tác nghiệp ghi hình các bộ phim.
PV: Bên cạnh những thành tích, kết quả đã đạt được, ĐAQĐND có gặp phải những khó khăn gì trong quá trình sản xuất và tuyên truyền các bộ phim, thưa Đồng chí?
Đại tá Nguyễn Thu Dung: Trước hết, phải kể đến những thuận lợi cơ bản như sự quan tâm của Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị đối với công tác làm phim, truyền thống làm phim lâu đời của Điện ảnh Quân đội và nhiệt huyết, lòng yêu nghề của đôi ngũ cán bộ trong đơn vị.
Tuy vậy, Thách thức và khó khăn không ít. Về con người, đội ngũ cán bộ làm công tác sáng tác của chúng tôi có tuổi đời và tuổi nghề chưa cao; kinh nghiệm, vốn sống và vốn kiến thức còn nhiều mặt phải bổ túc. Công nghệ điện ảnh phát triển với tốc độ nhanh, một số trang thiết bị của đơn vị không còn phù hợp. Bên cạnh đó, khán giả ngày nay tương đối am hiểu về điện ảnh và có tiêu chí thẩm mỹ đa dạng. Làm phim về lịch sử chiến tranh cách mạng sao cho hấp dẫn cũng là một thử thách. Trong thời đại cách mạng công nghệ 4.0, phương thức tiếp cận thông tin của khán giả đã thay đổi nhiều, mở rộng trên nhiều nền tảng. Điều đó cũng đặt ra nhiều vấn đề cho chúng tôi trong tuyên truyền tác phẩm.
Điện ảnh QĐND xác định mảng đề tài về người lính, chiến tranh cách mạng là mảng đề tài máu thịt của mình, nhưng đây cũng là thử thách lớn đối với người nghệ sĩ. Để tìm được những chất liệu mới, câu chuyện mới về người lính, đòi hỏi đội ngũ biên kịch, đạo diễn phải có kiến thức, trải nghiệm trong môi trường quân ngũ, từ đó tìm và chắt lọc những nét mới, phản ánh chân thực cuộc sống huấn luyện, chiến đấu, tâm tư nguyện vọng của chiến sĩ đồng thời vẫn đảm bảo đi đúng định hướng chính trị.
Tuy vậy, Thách thức và khó khăn không ít. Về con người, đội ngũ cán bộ làm công tác sáng tác của chúng tôi có tuổi đời và tuổi nghề chưa cao; kinh nghiệm, vốn sống và vốn kiến thức còn nhiều mặt phải bổ túc. Công nghệ điện ảnh phát triển với tốc độ nhanh, một số trang thiết bị của đơn vị không còn phù hợp. Bên cạnh đó, khán giả ngày nay tương đối am hiểu về điện ảnh và có tiêu chí thẩm mỹ đa dạng. Làm phim về lịch sử chiến tranh cách mạng sao cho hấp dẫn cũng là một thử thách. Trong thời đại cách mạng công nghệ 4.0, phương thức tiếp cận thông tin của khán giả đã thay đổi nhiều, mở rộng trên nhiều nền tảng. Điều đó cũng đặt ra nhiều vấn đề cho chúng tôi trong tuyên truyền tác phẩm.
Điện ảnh QĐND xác định mảng đề tài về người lính, chiến tranh cách mạng là mảng đề tài máu thịt của mình, nhưng đây cũng là thử thách lớn đối với người nghệ sĩ. Để tìm được những chất liệu mới, câu chuyện mới về người lính, đòi hỏi đội ngũ biên kịch, đạo diễn phải có kiến thức, trải nghiệm trong môi trường quân ngũ, từ đó tìm và chắt lọc những nét mới, phản ánh chân thực cuộc sống huấn luyện, chiến đấu, tâm tư nguyện vọng của chiến sĩ đồng thời vẫn đảm bảo đi đúng định hướng chính trị.
PV: Nhân dịp kỷ niệm 65 năm ngày Truyền thống Điện ảnh QĐND, đồng chí có điều gì gửi gắm đến các thế hệ cán bộ, nhân viên nhân kỷ niệm dấu ấn đặc biệt này?
Đại tá Nguyễn Thu Dung: 65 năm qua là một chặng đường phấn đấu liên tục rất đáng tự hào, lớp lớp cán bộ, nghệ sĩ, chiến sĩ Điện ảnh Quân đội nhân dân đã cống hiến trí tuệ, năng lực, kiên trì vượt qua mọi khó khăn, thử thách hoàn thành xuất sắc chức năng nhiệm vụ là một trong những cơ quan văn hóa - nghệ thuật - báo chí của Tổng cục Chính trị, Bộ Quốc phòng. Trong 65 năm hoạt động, tính đến nay, Điện ảnh Quân đội nhân dân đã sản xuất hơn 1.400 bộ phim các thể loại (tài liệu, khoa học, phim truyện), quay hàng chục vạn mét phim tư liệu nhựa và hàng ngàn phút phim tư liệu số. Không chỉ trong thời chiến mà cả trong thời bình những nhà làm phim Điện ảnh Quân đội nhân dân luôn có mặt trên khắp các nẻo đường từ vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, đồng hành với đời sống và nhiệm vụ người lính để phản ánh những khó khăn, gian khổ, hy sinh nhưng vẫn toát lên phẩm chất cao đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ” thông qua những tác phẩm điện ảnh. Với những bộ phim xuất sắc được ghi nhận và sự đóng góp xứng đáng cho nền Điện ảnh Cách mạng Việt Nam, Điện ảnh Quân đội nhân dân đã vinh dự, tự hào được Đảng, Nhà nước và Quân đội tặng thưởng Danh hiệu Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang - đây là điều rất đặc biệt đối với một đơn vị làm công tác văn hóa nghệ thuật trong Quân đội. Cho phép tôi được thay mặt Đảng ủy, BGĐ Điện ảnh Quân đội nhân dân được bày tỏ lòng biết ơn, tri ân những cống hiến của các thế hệ nghệ sĩ đi trước, đã để lại những thước phim vô giá phục vụ Công tác Đảng, công tác Chính trị, tuyên truyền toàn quân và toàn thể nhân dân. Những cống hiến của thế hệ cha ông là điểm tựa và cũng là động lực để tập thể cán bộ, nhân viên chiến sĩ sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Tập thể cán bộ, chiến sĩ Điện ảnh QĐND tham dự Đại hội Đảng bộ
Điện ảnh Quân đội nhân dân.
Điện ảnh Quân đội nhân dân.
Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Thủ trưởng các cấp, sự phối hợp hiệu quả của các cơ quan chức năng đã tạo điều kiện thuận lợi cho đơn vị trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Đồng thời, xin gửi lời tri ân sâu sắc tới toàn thể cán bộ, nhân viên, chiến sĩ trong đơn vị đã nỗ lực cùng Đảng uỷ, Ban giám đốc vượt qua mọi khó khăn hoàn thành tốt và xuất sắc các nhiệm vụ; xây dựng tập thể Điện ảnh Quân đội nhân dân vững mạnh, đoàn kết.
Điện ảnh Quân đội nhân dân tự hào về chặng đường 65 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, hy vọng rằng trong thời gian tới toàn thể cán bộ, nhân viên, chiến sĩ trong đơn vị nhận thức rõ truyền thống của Điện ảnh Quân đội nhân dân, tiếp tục đoàn kết, nỗ lực, hoàn thành tốt và xuất sắc nhiệm vụ chính trị trung tâm, xây dựng Đảng bộ “Hoàn thành tốt nhiệm vụ”, đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”, cho ra đời nhiều tác phẩm nghệ thuật ý nghĩa, mang nhiều giá trị nhân văn, đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.
PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí về cuộc trò chuyện này!
Thực hiện: Hữu Quảng